3. Kontrol Dizileri

LaTeX ile belgeleri biçimlendirirken kontrol dizilerinden (yani komutlardan) faydalanırız, önceki derste bazı kontrol dizisi örnekleri ile karşılaştınız. LaTeX kontrol dizileri \ karakteri ile başlar ve şu biçimlerde görünebilirler:

\komut
\komut{parametreler}
\komut[seçenekler]{parametreler}

Bazı komutlar parametreye bağlı olmadan çalışırken bazıları bir veya daha fazla parametreye ihtiyaç duyarlar. Bazı komutlar ise ek olarak zorunlu olmayan parametreler ile beraber de kullanılabilir. Örneğin \today, \LaTeX ve \ldots komutları parametresiz kullanılırlar. LaTeX programı komutlardan sonra gelen boşlukları görmezden gelir, komuttan hemen sonraki boşluğun kaybolmaması için komuttan sonra {} eklenmelidir (Ör: \today{})

\documentclass[a4paper,11pt]{article} 
\usepackage[turkish]{babel}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\usepackage[T1]{fontenc}
\begin{document} 
\title{Belge 4} 
\maketitle 
Bugün \today{} ve yine \TeX perliğim üzerimde \ldots
\end{document}

Yukarıdaki örnekte kullandığımız kontrol dizilerini, mesela önce \documentclass[a4paper,11pt]{article} komutunu inceleyelim. Bu komut dokümanımızın A4 boyutunda kağıda 11 pt ile yazılacak bir makale olacağını bildiriyor. LaTeX'te sık kullanılan doküman sınıfları aşağıdaki tabloda özetleniyor.

Bu komutta doküman sınıfı (article) parametresi zorunlu bir parametre olup kağıt boyutu (a4paper) ve font boyutu (11pt) opsiyonel parametrelerdir. Bazı önemli opsiyonel parametreleri aşağıdaki tabloda görebilirsiniz.

\usepackage[turkish]{babel} komutu ile de babel isimli bir paketi kullanacağımızı ve makalenin dilinin Türkçe olacağını belirtiyoruz, buradaki turkish parametresi babel paketinin opsiyonel bir parametresidir. \usepackage komutu ile LaTeX programına ek özellikler ve yeni komutlar eklemek için yeni paketler tanımlıyoruz. Örneğin \usepackage[T1]{fontenc} komutu ile fontenc isimli bir paketi ekledik. Bu paket kelimelerin hecelemesini düzenler. Biz Türkçe dilini kullandığımız için heceleme sisteminin T1 olarak belirttik. Bu komut sayesinde satır sonuna sığmayan Türkçe kelimeler düzgün bir şekilde parçalanacaktır. Çift sütunlu yazım için aşağıdaki örneği inceleyebilirsiniz.

\documentclass[a4paper,11pt,twocolumn]{article} 
\usepackage[turkish]{babel}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\usepackage[T1]{fontenc}
\begin{document} 
\title{Belge 5}
\maketitle 
Lorem Ipsum, masaüstü yayıncılık ve basın yayın sektöründe kullanılan taklit yazı bloğu olarak tanımlanır.
Lipsum, oluşturulacak şablon ve taslaklarda içerik yerine geçerek yazı bloğunu doldurmak için kullanılır.
Lipsum, 1500'lerin başlarında bir matbaacının font model kitabı oluşturmak için, bir yazı tipi kütüphanesindeki
harflerin sıralamasını bozarak yerleştirdiğinden bu yana endüstri standardı haline gelmiştir. Lorem Ipsum,
500 yıl boyunca varlığını sürdürmekle kalmamış ve günümüzde elektronik yazı tipinin gerektiği birçok konuda
hazır bir araç olarak kullanılmaya başlanmıştır. Lipsum. . . . . 
\end{document}

Bazen LaTeX kaynak dosyamıza yorumlar eklemek faydalı olabilir. LaTeX yazılımı kaynak dosyayı işlerken % sembolünü görürse o satırın kalanını işlemez bir sonraki satırın başına atlar. Bu karakterden sonra o satırda yazdığımız metin parçaları çıktıda görünmez, bu metinler ile kaynak dosyası üzerine bazı notlar düşebiliriz.

\documentclass[a4paper,11pt]{article} 
\usepackage[turkish]{babel}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\usepackage[T1]{fontenc} %ilk satırın sonuna dikkat edelim.
\begin{document} 
\title{Belge 6} %bu başlık daha sonra değişebilir.
\maketitle 
Daha önce de bahsettiğimiz gibi bu operatörün düzgün yakınsaklığı Teorem.1 den %geçen bölümdeki uzun teorem
dolayı aşikardır. Dikkat, bu örnekte bazı gizli yorumlar var, ama \TeX{} %ya da \LaTeX
bu yorumları gizledi ve siz göremiyorsunuz.
\end{document}